„Autorskie Prawa Osobiste” w przepisach prawa
Prawny opis autorskich praw osobistych znajdziesz w Art.16 ustawy o prawie autorskim.
Zgodnie z jego treścią „autorskie prawa osobiste” są nieograniczone w czasie i nie można zrzec się praw osobistych.
Dlatego każdy kupujący projekt w którym zawarty jest utwór architektoniczny, musi wiedzieć że kupując projekt architektoniczny, nigdy nie może zakupić praw osobistych.
Czynność sprzedaży autorskich praw osobistych jest nie ważna z mocy prawa.
Najprostszy przykład to nieważności zakupu praw osobistych to Czy kupując książkę można stać się jej autorem, nawet jeżeli autor zgodziłby się ?
Często Autorskie prawa osobiste mylone są z prawami majątkowymi. Różnica polega na tym, że osobistych praw autorskich nie można się zrzec i są nieograniczone w czasie, w przeciwieństwie do praw majątkowych którymi można handlować i ograniczać w czasie.
Autorskie Prawa Osobiste = „Więź Twórcy z utworem” art. 16 prawa autorskiego
Definicję autorskich praw osobistych określono w Art. 16 ustawy o prawie autorskim jako „więź twórcy z utworem”. W przepisach wyodrębniono 5 praw :
- autorstwo utworu, to powiązanie konkretnej osoby/osób z utworem, przykładowo : Dzieło „Krzyżacy” stworzył Twórca „Henryk Sienkiewicz” i tego zmienić nie wolno;
podstawą jakiejkolwiek ochrony jest autorstwo lub współautorstwo; w przypadkach wątpliwych, a także przy przywłaszczeniu autorstwa, wymaga się udowodnić autorstwo najczęściej na drodze sądowej, a to wiąże się z rolą biegłego sądowego, który winien określić faktycznego Twórcę danego utworu;
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20CSK%20539-13-1.pdf pomocnicze orzeczenie dotyczące jak określić twórcę ?
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20CNP%2010-14-1.pdf pomocnicze orzeczenie dotyczące inspiracja czy przeróbka ? - oznaczanie utworu imieniem i nazwiskiem, pseudonimem lub anonimowo – decyzja o sposobie oznaczenia należy do autora, nikt inny nie może decydować jak oznaczać dane działo;
- wykorzystywanie i nienaruszalność utworu w treści i formie oraz rzetelne wykorzystywanie;
- pierwsze udostępnienie utworu publiczności tj. decydowanie o udostępnieniu; w wypadku utworów architektonicznych sytuacja jest odmienna od innych dzieł, z powodu zapisów konwencji berneńskiej, która wyłącza powstanie utworu architektonicznego z określenia daty powstania; co wg mnie jest słuszne z powodu specyfiki powstawania projektów i budynków;
- nadzór nad korzystania z utworu – dotyczy sposobu wykorzystywania;
Jak chronić Autorskie Prawa Osobiste – art. 78 prawa autorskiego
Prawna ochrona autorskich praw osobistych została opisana w art. 78 ustawy o prawie autorskim.
Zgonie z punkt 1 art.78 prawa autorskiego Twórca może żądać :
- Zaniechania – jeżeli są zagrożone prawa Twórcy, to może żądać zaniechania takiego działania;
- Usunięcie skutków i publiczne oświadczenie – jeżeli dokonano naruszenia Twórca może żądać usunięcia skutków naruszenia, złożenia publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie;
- Pieniężne Zadośćuczynienie – jeżeli naruszenie było zawinione to sąd może przyznać odpowiednią sumę pieniędzy tytułem zadość uczynienia za krzywdę lub na żądanie twórcy przeznaczyć kwotę na cel społeczny;
Po śmierci Twórcy reprezentować może go małżonek lub ktoś z rodziny lub także organizacja zbiorowego zarządzania.