Autorskie prawa osobiste w utworze architektonicznym

“Autorskie Prawa Osobiste” w przepisach prawa

Prawny opis autors­kich praw oso­bistych zna­jdziesz w Art.16 ustawy o praw­ie autorskim.
Zgod­nie z jego treś­cią “autorskie prawa oso­biste” są nieogranic­zone w cza­sie i nie moż­na zrzec się praw osobistych.
Dlat­ego każdy kupu­ją­cy pro­jekt w którym zawarty jest utwór architek­ton­iczny, musi wiedzieć że kupu­jąc pro­jekt architek­ton­iczny, nigdy nie może zakupić praw osobistych.
Czyn­ność sprzedaży autors­kich praw oso­bistych jest nie waż­na z mocy prawa.
Najprost­szy przykład to nieważnoś­ci zakupu praw oso­bistych to Czy kupu­jąc książkę moż­na stać się jej autorem, nawet jeżeli autor zgodz­ił­by się ?

Częs­to Autorskie prawa oso­biste mylone są z prawa­mi majątkowy­mi. Różni­ca pole­ga na tym, że oso­bistych praw autors­kich nie moż­na się zrzec i są nieogranic­zone w cza­sie, w prze­ci­wieńst­wie do praw majątkowych który­mi moż­na hand­lować i ograniczać w czasie.

Autorskie Prawa Osobiste = “Więź Twórcy z utworem” art. 16 prawa autorskiego

Definicję autors­kich praw oso­bistych określono w Art. 16 ustawy o praw­ie autorskim jako “więź twór­cy z utworem”. W przepisach wyo­dręb­niono 5 praw :

1. autorstwo utworu, to pow­iązanie konkret­nej osoby/osób z utworem, przykład­owo : Dzieło “Krzyża­cy” stworzył Twór­ca “Hen­ryk Sienkiewicz” i tego zmienić nie wolno;
   pod­stawą jakiejkol­wiek ochrony jest autorstwo lub współau­torstwo; w przy­pad­kach wąt­pli­wych, a także przy przy­właszcze­niu autorstwa, wyma­ga się udowod­nić autorstwo najczęś­ciej na drodze sądowej, a to wiąże się z rolą biegłego sądowego, który winien określić fak­ty­cznego Twór­cę danego utworu;
   http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20CSK%20539–13‑1.pdf pomoc­nicze orzecze­nie doty­czące jak określić twórcę ?
   http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20CNP%2010–14‑1.pdf pomoc­nicze orzecze­nie doty­czące inspirac­ja czy przeróbka ?
2. oznaczanie utworu imie­niem i nazwiskiem, pseudon­imem lub anon­i­mowo — decyz­ja o sposo­bie oznaczenia należy do auto­ra, nikt inny nie może decy­dować jak oznaczać dane działo;
3. wyko­rzysty­wanie i nien­aruszal­ność utworu w treś­ci i formie oraz rzetelne wykorzystywanie;
4. pier­wsze udostęp­nie­nie utworu pub­licznoś­ci tj. decy­dowanie o udostęp­nie­niu; w wypad­ku utworów architek­ton­icznych sytu­ac­ja jest odmi­en­na od innych dzieł, z powodu zapisów kon­wencji berneńskiej, która wyłącza pow­stanie utworu architek­ton­icznego z określe­nia daty pow­sta­nia; co wg mnie jest słuszne z powodu specy­fi­ki pow­stawa­nia pro­jek­tów i budynków;
5. nadzór nad korzys­ta­nia z utworu — doty­czy sposobu wykorzystywania;

Jak chronić Autorskie Prawa Osobiste — art. 78 prawa autorskiego

Praw­na ochrona autors­kich praw oso­bistych została opisana w art. 78 ustawy o praw­ie autorskim.
Zgo­nie z punkt 1 art.78 prawa autorskiego Twór­ca może żądać :

1. Zaniecha­nia — jeżeli są zagrożone prawa Twór­cy, to może żądać zaniecha­nia takiego działania;
2. Usunię­cie skutków i pub­liczne oświad­cze­nie — jeżeli doko­nano naruszenia Twór­ca może żądać usunię­cia skutków naruszenia, złoże­nia pub­licznego oświad­czenia o odpowied­niej treś­ci i formie;
3. Pieniężne Zadośćuczynie­nie — jeżeli narusze­nie było zaw­in­ione to sąd może przyz­nać odpowied­nią sumę pieniędzy tytułem zadość uczynienia za krzy­wdę lub na żądanie twór­cy przez­naczyć kwotę na cel społeczny;

Po śmier­ci Twór­cy reprezen­tować może go małżonek lub ktoś z rodziny lub także orga­ni­za­c­ja zbiorowego zarządzania.